Soru Sor
Sorunu sor hemen cevaplansın.
Anlamı güçlendirmek için aynı sözcüğün, anlamları birbirine yakın, karşıt olan ya da sesleri birbirini çağrıştıran sözcüklerin tekrarlanmasıdır. İkilemeler söz tekrarlarıdır.
"bir bir, ara sıra, az buz, zar zor, ağrı sızı, boş boş, bet beniz, buram buram, eş dost, iyi kötü, ağır aksak, eciş bücüş, yarım yamalak, apar topar, yırtık pırtık, ufak tefek, az çok, şöyle böyle, çıtır çıtır..."
Konuşma ve yazıda ikilemeler, anlamı güçlendirmek, anlatıma çekicilik kazandırmak için kullanılır. İkilemeler anlatımı da kolaylaştırır. Türkçe, ikilemeler yönüyle oldukça zengindir.
** İkilemeler yazıda ayrı yazılır, yazılırken sözcüklerin arasına virgül ya da kısa çizgi gibi bir işaret konulmaz. "iyi kötü, ayrı gayrı, ıvır zıvır, eş dost..."
** İkilemelerden oluştuğu halde ikileme özelliğini yitirerek bileşik sözcük olanlar bitişik yazılır: "altüst, çatapat, iriyarı, çıtçıt, şakşak, hırgür, dedikodu, birebir (çözüm), alışveriş, gitgide, öteberi, birbirini, birdirbir, çarçur, içlidışlı, vurdumduymaz..."
İkilemeler, ikilemeyi oluşturan sözcüklerin anlam özelliklerine göre gruplandırılabilir:
* Aynı sözcüğün tekrarı ile ikilemeler oluşturulabilir: "az az, yer yer, gün gün, ayrı ayrı, sıra sıra, bol bol, açık açık, güle güle..."
* Az sayıda ikileme, eşanlamlı sözcüklerin tekrarı ile oluşturulmuştur: "akıllı uslu, ayrı gayrı, hısım akraba, güçlü kuvvetli, ses seda..."
* Karşıt anlamlı sözcüklerle oluşturulan çok sayıda ikileme vardır: "er geç, irili ufaklı, az çok, ileri geri, iyi kötü, aşağı yukarı, düşe kalka, büyük küçük, dost düşman..."
* Bazı ikilemeler, yakın anlamlı sözcüklerin bir araya getirilmesiyle oluşturulmuştur: "yalan yanlış, akça pakça, eş dost, kol kanat, delik deşik, doğru dürüst, ak pak, adı sanı, akıl fikir, mal mülk, ayan beyan, şöyle böyle, ağır aksak..."
* Kimi ikilemelerin bir sözcüğü anlamlı, biri anlamsızdır: "tek tük, sıkı fıkı, pılı pırtı, ev bark, eğri büğrü, eski püskü, zar zor, az buz, saçma sapan, ufak tefek, değiş tokuş, incik boncuk, yarım yamalak, yamru yumru, yırtık pırtık..."
* Tek başına anlamı olmayan sözcüklerin bir araya getirilmesiyle de ikileme oluşturulur: "abur cubur, kem küm, eften püften, eciş bücüş, ıvır zıvır, yalap şalap, abuk sabuk..."
* Yansıma sözcüklerin tekrarı ile de ikilemeler oluşturulmaktadır: "fıkır fıkır, tıkır tıkır, şakır şakır, horul horul, katır kutur, şıngır mıngır, çatır çutur, gürül gürül..."
Örnek Soru: (1995-ÖSS)
Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki ikilemeyi oluşturan sözcükler tek başlarına kullanılamaz?
A) Yalan yanlış bilgilerle doğru bir karar veremezsin.
B) Karşıdan, güçlü kuvvetli görünüyordu.
C) Mırın kırın etme de olanları anlat.
D) Aradan aşağı yukarı on yıl geçti.
E) İngilizceyi şöyle böyle bilir.
Cevap: C
Tarih: 2016-03-02 01:56:28 Kategori: Sözlük
Soru Tarat
Kitaptan sorunu tarat hemen cevaplansın.
Sorunu sor hemen cevaplansın.
İkileme Nedir
ikileme
İsimİkilemek işi
ikileme
GramerAnlamı güçlendirmek için aynı kelimenin tekrarlanması, anlamları birbirine yakın, karşıt olan veya sesleri birbirini andıran kelimelerin yan yana kullanılması: Yavaş yavaş, irili ufaklı, aşağı yukarı gibi
Benzer Kelimeler
ikilemek"bir bir, ara sıra, az buz, zar zor, ağrı sızı, boş boş, bet beniz, buram buram, eş dost, iyi kötü, ağır aksak, eciş bücüş, yarım yamalak, apar topar, yırtık pırtık, ufak tefek, az çok, şöyle böyle, çıtır çıtır..."
Konuşma ve yazıda ikilemeler, anlamı güçlendirmek, anlatıma çekicilik kazandırmak için kullanılır. İkilemeler anlatımı da kolaylaştırır. Türkçe, ikilemeler yönüyle oldukça zengindir.
** İkilemeler yazıda ayrı yazılır, yazılırken sözcüklerin arasına virgül ya da kısa çizgi gibi bir işaret konulmaz. "iyi kötü, ayrı gayrı, ıvır zıvır, eş dost..."
** İkilemelerden oluştuğu halde ikileme özelliğini yitirerek bileşik sözcük olanlar bitişik yazılır: "altüst, çatapat, iriyarı, çıtçıt, şakşak, hırgür, dedikodu, birebir (çözüm), alışveriş, gitgide, öteberi, birbirini, birdirbir, çarçur, içlidışlı, vurdumduymaz..."
İkilemeler, ikilemeyi oluşturan sözcüklerin anlam özelliklerine göre gruplandırılabilir:
* Aynı sözcüğün tekrarı ile ikilemeler oluşturulabilir: "az az, yer yer, gün gün, ayrı ayrı, sıra sıra, bol bol, açık açık, güle güle..."
* Az sayıda ikileme, eşanlamlı sözcüklerin tekrarı ile oluşturulmuştur: "akıllı uslu, ayrı gayrı, hısım akraba, güçlü kuvvetli, ses seda..."
* Karşıt anlamlı sözcüklerle oluşturulan çok sayıda ikileme vardır: "er geç, irili ufaklı, az çok, ileri geri, iyi kötü, aşağı yukarı, düşe kalka, büyük küçük, dost düşman..."
* Bazı ikilemeler, yakın anlamlı sözcüklerin bir araya getirilmesiyle oluşturulmuştur: "yalan yanlış, akça pakça, eş dost, kol kanat, delik deşik, doğru dürüst, ak pak, adı sanı, akıl fikir, mal mülk, ayan beyan, şöyle böyle, ağır aksak..."
* Kimi ikilemelerin bir sözcüğü anlamlı, biri anlamsızdır: "tek tük, sıkı fıkı, pılı pırtı, ev bark, eğri büğrü, eski püskü, zar zor, az buz, saçma sapan, ufak tefek, değiş tokuş, incik boncuk, yarım yamalak, yamru yumru, yırtık pırtık..."
* Tek başına anlamı olmayan sözcüklerin bir araya getirilmesiyle de ikileme oluşturulur: "abur cubur, kem küm, eften püften, eciş bücüş, ıvır zıvır, yalap şalap, abuk sabuk..."
* Yansıma sözcüklerin tekrarı ile de ikilemeler oluşturulmaktadır: "fıkır fıkır, tıkır tıkır, şakır şakır, horul horul, katır kutur, şıngır mıngır, çatır çutur, gürül gürül..."
Örnek Soru: (1995-ÖSS)
Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki ikilemeyi oluşturan sözcükler tek başlarına kullanılamaz?
A) Yalan yanlış bilgilerle doğru bir karar veremezsin.
B) Karşıdan, güçlü kuvvetli görünüyordu.
C) Mırın kırın etme de olanları anlat.
D) Aradan aşağı yukarı on yıl geçti.
E) İngilizceyi şöyle böyle bilir.
Cevap: C
Tarih: 2016-03-02 01:56:28 Kategori: Sözlük
Kitaptan sorunu tarat hemen cevaplansın.
İKİLEME Ne Demek: Tekrarlama..
Yorum Yapx